Polisin arama yetkisine kısıtlama: Yazılı buyruk olmadan üst ve araç araması yapılamayacak

DeSouza

New member
İçişleri Bakanlığı’n yazılı buyruğu daha sonradan hazırlanmak üzere, üst ve araç aramasına müsaade veren yönetmeliği Batman Barosu’nun açtığı dava kararında Danıştay tarafınca birtakım hususlar iptal edildi.

İçişleri Bakanlığı, yazılı buyruğu sonrasındasında hazırlanmak üzere kolluk kuvvetlerinin üst ve araç aramasına “Adli ve Tedbire Arama Yönetmeliği” ile müsaade verildi. Yapılan bu değişikliğe Batman Barosu tarafınca itiraz edildi. Baro, yönetmeliğin ‘yazılı buyruğu daha sonradan hazırlanmak üzere, kolluğa üst, araç ve aracın görünmeyen yerlerinde arama yetkisi’ veren unsurlarına itiraz etti.

Danıştay, Batman Barosu’nun kolluk kuvvetlerinin arama yetkisini genişleten İçişleri Bakanlığı’nın “Adli ve Tedbire Arama Yönetmeliği”nin birtakım unsurlarına karşı açtığı davada, ‘Anayasal hak ihlali’ sebebi öne sürülerek kısmi iptal sonucu verdi.

“Arama kolluk amirinin yazılı, çabuk hâllerde daha sonradan yazıyla teyit edilmek üzere kelamlı buyruğuyla yapılabilir”

Gazete Duvar’dan Metin Yoksu’nun haberine göre; Başvuruyu karara bağlayan Danıştay 10’uncu Dairesi’nin öne sürülen sebebinde, “Kişinin üstü ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen kısımlarının aranması; İçişleri Bakanlığı tarafınca belirlenecek temeller dâhilinde mülki amirin nazaranvlendireceği kolluk amirinin yazılı, ivedi hâllerde daha sonradan yazıyla teyit edilmek üzere kelamlı buyruğuyla yapılabilir” sözleri kullanıldı.

Münasebette, yönetmeliğin ilgili kısmının Anayasa’nın 20’nci hususunun ihlali olduğuna ve arama ytesirinin yalnızca mahkeme sonucu ile olabileceği belirtilerek şunları kaydedildi:

“Anayasa’nın 20. unsuruyla çelişmektedir”

“Yönetmelikte hâkim sonucu olmaksızın arama yapılmasına imkân tanınmaktadır. Anayasa’nın 20. hususunun anılan kararı açık olup gecikmesinde sakınca bulunan bir hâl olmaksızın adabına uygun verilmiş hâkim sonucu haricinde öteki bir merciin sonucuyla arama yapılması mümkün değildir. ötürüsıyla kural, bu tarafıyla Anayasa’nın 20. hususuyla çelişmektedir.

Kuralda, tez hâllerde daha sonradan yazıyla teyit edilmek üzere mülki amirin belirleyeceği kolluk amirinin kelamlı buyruğuyla de arama yapılabileceği belirtilmektedir. Anayasa’nın 20. hususunun anılan kararı uyarınca gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde dahi kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı buyruğu bulunmadıkça arama yapılması mümkün değildir. ötürüsıyla kural bu tarafıyla de Anayasa’nın 20. unsurunu ihlal etmektedir. Açıklanan niçinlerle kural, Anayasa’nın 20. hususuna karşıttır. İptali gerekir.”


“Bu kararın artık uygulanmaması gerekiyor”

Batman Barosu Lideri avukat Erkan Şenses, sonucun 23 Kasım 2021 tarihinde verildiğini kendilerine ise yeni bildiri yapıldığını söylemiş oldu. Mevcut yönetmelikte İçişleri Bakanlığı tarafınca belirlenen asıllar dâhilinde mülki amirin nazaranvlendirdiği kolluk amirinin yazılı buyruğuna bırakıldığını lisana getiren Şenses “Gecikmesinde sakınca bulunmayan hâllerde de hâkim sonucu olmaksızın arama yapılmasına imkân tanınmaktaydı. Yönetmelikte, çabuk hâllerde daha sonradan yazıyla teyit edilmek üzere mülki amirin belirleyeceği kolluk amirinin kelamlı buyruğuyla de arama yapılabileceği belirtilmekteydi. Anayasa’nın 20. unsuruyla korunan özel ömrün kapalılığı hakkına ölçüsüz bir müdahale olan anılan yönetmelik kararının iptal edilmesiyle Anayasa’ya karşıtlık hali Danıştay tarafınca düzeltilmiştir. Danıştay sonucunın Bakanlıklara bildirim edilmesi daha sonrası yönetmeliğin iptal edilen bu kararının artık uygulanmaması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.