celikci
New member
Osmanlı Periyodunda Mücevher ve Ermeni Kuyumcular isimli, iki ciltlik bu geniş kapsamlı çalışma, kuyumculuk yapıtlarına dair varlıklı görsel materyale sahip. Çağlar boyunca ihtişamın ve zenginliğin sembolü olarak görülen mücevherlerin tarihin ve somut insan emeğinin bir eseri olduğunu düşünmek kolay değil. halbuki tozun, toprağın ortasından çıkarak usta ellerde mücevhere dönüşen bedelli cevherler, bir saraya ya da malikâneye ulaşana dek bir hayli insanın elinden geçer.
Arsen Yarman’ın hazırladığı Osmanlı Periyodunda Mücevher ve Ermeni Kuyumcular kitabı, hem kapsadığı uzun vakit süreci (14.-20. yüzyıl) tıpkı vakitte kullandığı arşiv ve kaynakların zenginliği yardımıyla tozun toprağın ortasından çıkan elmas ve altın üzere pahalı cevherlerin sarraf ve kuyumcuların elinden geçerek Osmanlı sarayına, zenginlerin köşklerine kadar takip ettiği uzun yolu aydınlatıyor.
Osmanlı mücevhercilik-kuyumculuğunu tarihi bir bütünlükte ele alan kitap, Osmanlı arşiv dokümanlarıyla görsel materyalleri bu çerçeve ortasında bütünleştiriyor. Bu sayede Osmanlı’nın kendine mahsus mücevhercilik-kuyumculuk üslubunun şekillenmesinde Ermenilerin oynadıkları değerli rolü arşiv evrakları aracılığıyla takip edebilmeyi mümkün kılan çalışma, kuyumculuk zanaatının icra edilme şartlarını detaylarıyla ele alıyor.
“Önemli soruları incelemeye aldık”
Kitabını meşakkatli bir müddetç sonunda hazırladığını vurgulayan Yarman, şunları söylüyor: “Bu kitapla cevherin nereden geldiği, nerede işlendiği, mücevherin kimin tarafınca ve nerede tasarlandığı, kimlerin bu dizaynları uyguladığı, ortaya çıkan mücevheri sarayda ve saray haricinde kimlerin taktığı üzere bahisleri incelemeye çalıştık” dedi.
Kayıtlarda ve Evliya Çelebi notlarında kuyumculuk
Osmanlı kuyumculuğunun gelişmesinde I. Selim ve I. Süleyman üzere padişahların bu zanaata duydukları ferdî ilgilerinin de hissesi bulunduğunu belirten Yarman, Kanuni’nin Irak seferi sırasında Van ve civar kentlerden birfazlaca Ermeni sanatkârı İstanbul’a getirttiğine dikkat çekiyor.
bu vakitte Ehl-i Hiref-i Hâssa Teşkilatı’nda çalışan Hoca Mercan, Yasal devri İstanbul Kadı Sicilleri’nde ismi geçen Ermeni kuyumcu Yonoz (?) bin Tanrıvirmiş, Kanuni’ye bayram ikramı sunan kuyumcu Maksud Ali, kuyumcu Mircan, kuyumcu Murad üzere isimler, erken devir Osmanlı kuyumculuğunda Ermeni kuyumcuların varlığına işaret eder.
Kuyumculuk yapıtı…
Evliya Çelebi’nin, kesin bir tarih vermemekle bir arada, mücevher yapan kuyumcu esnafı (“Esnâf-ı Zergerân-ı Cevahirciyân”) ortasındaki en bedelli ustalar içinde Ermeni Bedros’un ismini sayması da bu durumun ondan sonrasında da devam ettiğini gösterir.
Etkileri giderek artan ticariler
Ermeni kuyumcular çabucak sonrasındaki padişahlar periyodunda de etkinliklerini giderek artırmış ve kitapta bir fazlaca örneği görülen sorguç, çelenk, taç, tirkeş, broş, kemer, bilezik, yüzük, yelpaze, koşum ekibi, nişan, madalya, gülabdan, buhurdan, şamdan, şekerlik, fincan zarfı, asa, ayna çerçevesi, sigara kutusu, beşik üzere hem takı tıpkı vakitte gündelik kullanım eşyalarına kadar yayılan geniş bir yelpazede kuyumculuk yapıtları üretmişlerdir.
Lonca düzeni
Arsen Yarman, kitabında Osmanlı devrinde bu zanaatın hem icrası tıpkı vakitte imal edilen malların teşhir ve satışı için kıymetli olan Kapalıçarşı üzere yerleri da ihmal etmiyor.
Hem bu yapının mimari bütünlüğüne tıpkı vakitte burada faaliyet gösteren atölye ve dükkanlara dair bedelli ayrıntıların yer aldığı kitapta, kuyumculuk zanaatının icra edildiği atölye ve dükkanları ve lonca tertibinin işleyişine dair kuralları da bulmak mümkün.
Kaynak özellğinde kitap
Osmanlı Periyodunda Mücevher ve Ermeni Kuyumcular kitabı, 2.500 fotoğraf, evrak vb. görsel malzemeyi (mücevher fotoğrafları, mücevher çizimleri, kuyumcu mühür ve imzaları) içeriyor. Sonunda Türkçe ve Ermenice birkaç farklı kaynaktan derlenen kuyumcu listelerine de yer verilen kitap, bununla birlikte bir kaynak niteliğinde.
Arsen Yarman’ın hazırladığı Osmanlı Periyodunda Mücevher ve Ermeni Kuyumcular kitabı, hem kapsadığı uzun vakit süreci (14.-20. yüzyıl) tıpkı vakitte kullandığı arşiv ve kaynakların zenginliği yardımıyla tozun toprağın ortasından çıkan elmas ve altın üzere pahalı cevherlerin sarraf ve kuyumcuların elinden geçerek Osmanlı sarayına, zenginlerin köşklerine kadar takip ettiği uzun yolu aydınlatıyor.
Osmanlı mücevhercilik-kuyumculuğunu tarihi bir bütünlükte ele alan kitap, Osmanlı arşiv dokümanlarıyla görsel materyalleri bu çerçeve ortasında bütünleştiriyor. Bu sayede Osmanlı’nın kendine mahsus mücevhercilik-kuyumculuk üslubunun şekillenmesinde Ermenilerin oynadıkları değerli rolü arşiv evrakları aracılığıyla takip edebilmeyi mümkün kılan çalışma, kuyumculuk zanaatının icra edilme şartlarını detaylarıyla ele alıyor.
“Önemli soruları incelemeye aldık”
Kitabını meşakkatli bir müddetç sonunda hazırladığını vurgulayan Yarman, şunları söylüyor: “Bu kitapla cevherin nereden geldiği, nerede işlendiği, mücevherin kimin tarafınca ve nerede tasarlandığı, kimlerin bu dizaynları uyguladığı, ortaya çıkan mücevheri sarayda ve saray haricinde kimlerin taktığı üzere bahisleri incelemeye çalıştık” dedi.
Kayıtlarda ve Evliya Çelebi notlarında kuyumculuk
Osmanlı kuyumculuğunun gelişmesinde I. Selim ve I. Süleyman üzere padişahların bu zanaata duydukları ferdî ilgilerinin de hissesi bulunduğunu belirten Yarman, Kanuni’nin Irak seferi sırasında Van ve civar kentlerden birfazlaca Ermeni sanatkârı İstanbul’a getirttiğine dikkat çekiyor.
bu vakitte Ehl-i Hiref-i Hâssa Teşkilatı’nda çalışan Hoca Mercan, Yasal devri İstanbul Kadı Sicilleri’nde ismi geçen Ermeni kuyumcu Yonoz (?) bin Tanrıvirmiş, Kanuni’ye bayram ikramı sunan kuyumcu Maksud Ali, kuyumcu Mircan, kuyumcu Murad üzere isimler, erken devir Osmanlı kuyumculuğunda Ermeni kuyumcuların varlığına işaret eder.
Kuyumculuk yapıtı…
Evliya Çelebi’nin, kesin bir tarih vermemekle bir arada, mücevher yapan kuyumcu esnafı (“Esnâf-ı Zergerân-ı Cevahirciyân”) ortasındaki en bedelli ustalar içinde Ermeni Bedros’un ismini sayması da bu durumun ondan sonrasında da devam ettiğini gösterir.
Etkileri giderek artan ticariler
Ermeni kuyumcular çabucak sonrasındaki padişahlar periyodunda de etkinliklerini giderek artırmış ve kitapta bir fazlaca örneği görülen sorguç, çelenk, taç, tirkeş, broş, kemer, bilezik, yüzük, yelpaze, koşum ekibi, nişan, madalya, gülabdan, buhurdan, şamdan, şekerlik, fincan zarfı, asa, ayna çerçevesi, sigara kutusu, beşik üzere hem takı tıpkı vakitte gündelik kullanım eşyalarına kadar yayılan geniş bir yelpazede kuyumculuk yapıtları üretmişlerdir.
Lonca düzeni
Arsen Yarman, kitabında Osmanlı devrinde bu zanaatın hem icrası tıpkı vakitte imal edilen malların teşhir ve satışı için kıymetli olan Kapalıçarşı üzere yerleri da ihmal etmiyor.
Hem bu yapının mimari bütünlüğüne tıpkı vakitte burada faaliyet gösteren atölye ve dükkanlara dair bedelli ayrıntıların yer aldığı kitapta, kuyumculuk zanaatının icra edildiği atölye ve dükkanları ve lonca tertibinin işleyişine dair kuralları da bulmak mümkün.
Kaynak özellğinde kitap
Osmanlı Periyodunda Mücevher ve Ermeni Kuyumcular kitabı, 2.500 fotoğraf, evrak vb. görsel malzemeyi (mücevher fotoğrafları, mücevher çizimleri, kuyumcu mühür ve imzaları) içeriyor. Sonunda Türkçe ve Ermenice birkaç farklı kaynaktan derlenen kuyumcu listelerine de yer verilen kitap, bununla birlikte bir kaynak niteliğinde.