James Webb, 700 ışık yılı uzaktaki ötegezegenin atmosferini görüntüledi

Bilgin

Global Mod
Global Mod
James Webb Uzay Teleskobu (JWST) tarafınca görüntülenen WASP-39b isimli büyük gaz devinin atmosferinde sülfür dioksit moleküllerinin bulunması, bu sürecin Güneş Sistemimiz haricindeki gezegenlerde de gerçekleştiğini gösterdi.

Birleşik Krallık’taki Oxford Üniversitesi’nde araştırmacı olan ve WASP-39b’nin atmosferindeki sülfür dioksitin kökenini açıklayan makalenin başyazarı Shang-Min Tsai yaptığı açıklamada, “Bu, dış gezegenlerde fotokimyanın* somut ispatını birinci defa görüşümüz” dedi.

*Işık tesiriyle oluşan, ışıma gücünün yol açtığı kimyasal yansımalar.

Umut veren bir buluş


Matematik, fizik, bilgisayar bilimleri, nicel biyoloji, istatistik nicel finans alanlarındaki bilimsel çalışmaların elektronik önbasımları için bir arşiv olan Arxiv‘de beş makaleden oluşan bir paket halinde sunulan son tahliller, bu ötegezegenin atmosferini birinci defa tam olarak resmetti. Ötegezegen atmosferleri üzerinde çalışan lakin JWST grubunun bir modülü olmayan astrofizikçi Nataliea Lowson, sülfür dioksitin tespit edilmesinin, yıldızların yaşanabilir bölgesinde bulunan daha küçük Dünya gibisi ötegezegenlerde de benzeri gazların bulunabileceğine dair umut verdiğini söz etti.

Lowson, “Bu fotokimya, Dünya’da biyoimzalarla kontaklı olduğunu bildiğimiz bir müddetçle benzerlik gösteriyor” dedi.


Sıcak gaz devi WASP-39B’nin atmosferinin yapısı. Fotoğraf: NASA


JWST, sözkonusu molekülleri spektrografi olarak bilinen ve Güneş’in önünden geçerken gezegenin atmosferiyle kesişen ışığı parçalayan bir teknikle tespit etti. JWST grupları beklediklerinden hayli fazla sülfür dioksit bulunduğunu fark etti.

Bilim insanları, güneş ışığının hidrojen sülfür ve suyu, sülfür dioksiti oluşturan bileşenlere (sülfür ve oksijen) ayırdığından şüpheleniyor. tıpkı vakitte araştırmacılar çabucak hemen ötegezegenin atmosferinde hidrojen sülfürün varlığını doğrulayamadı. Lowson, “Bu orada olmadığı manasına gelmiyor, gözlemleyemedikleri öteki bir dalga uzunluğunda olabilir” dedi.

Ötegezegende öteki neler bulundu?

JWST, sülfür dioksitin yanı sıra karbon dioksit, karbon monoksit, sodyum, potasyum ve su buharı da keşfetti. Lowson, karbonun oksijene oranının, gezegenin Jüpiter ve Satürn’e emsal bir biçimde oluşturduğunu gösterdiğini, “Gözlemlerden elde edilen yapı, bize WASP-39b’nin, kabaca Jüpiter ve Satürn ile birebir metal zenginliğine sahip olduğunu gösteriyor” kelamlarıyla söz etti.

Güney Queensland Üniversitesi’nden Jonti Horner ise elde edilen bulguların sözkonusu gezegenin, hayata yıldızından epeyce daha uzakta başladığını gösterdiğini söyleyerek, “Bu sahiden heyecan verici. (Büyük sıcak gezegenlerin) daha uzakta oluştuklarını ve daha sonra içeri gerçek göç ettiklerini anlatan tüm teorilerimizi doğruluyor” dedi.

‘Sıcak Satürn’

“Sıcak Satürn”
olarak da bilinen WASP-39b, yaklaşık olarak Jüpiter büyüklüğünde olsa da Satürn kütlesine sahip devasa bir gaz gezegeni. Bu yılın başlarında, yaklaşık 700 ışık yılı uzaklıkta keşfedilen ötegezegenin etrafında karbondioksit molekülleri tespit edilmişti.

Kapak fotoğrafı: NASA