Dünya edebiyatının en kıymetli yapıtlarından kabul edilen roman: Uğultulu Zirveler

celikci

New member
Roman, orta sınıfın yükselişini, heybetli hayatların moda oluşunu simgeler. Brontë kardeşler, bayanın edebiyatla uğraşmasının beğenilen görülmediği bu senelerda, evvel erkek kimliğiyle şiirler yazmış daha sonra kendi isimleriyle, klasikler içinde yer alacak üç değerli romana imza atmışlardır.

Emily Brontë 1848’de öldüğünde dünya edebiyatının en hoş yapıtlarından birini, birinci ve tek romanı Uğultulu Tepeler’i bırakmıştır arkasında.

Bu Victoria devri romanı, kimine nazaran dünyanın gelmiş geçmiş en büyük aşk romanı; kimine bakılırsa her okunuşunda değişik tatlar veren çağlar ötesi bir eser ya da insanın içine işleyen bir anlatımla lisana getirilmiş uzun bir şiirdir.

Ölümünden bir yıl evvel bitirdiği Uğultulu Tepeler’deki karakterlerin sadece hayal eseri şahıslar olmadığı, Brontë’nin etrafındaki gerçek şahıslardan derin izler taşıdığı da bir gerçektir. Sevgi, kin, nefret, intikam, tutku üzere kuvvetli hislerle örülü bu gençlik hikayesi, bununla birlikte marazi bir aşkın kıssasıdır.

İngiliz şair ve romancı Emily Brontë yazın kurallarını zorlamasıyla bilinir. 19 yüzyılın önde gelen bayan kalemlerinden sayılan Brontë, büyük bir aşkı merkezine alan Uğultulu Doruklar romanıyla özdeşleşmiştir.

Romanın anlatımındaki özgün derinlik ve kuvvetli edebi kurgunun yanı sıra kahramanlarının iç dünyasını ustalıkla yansıtan Emily Brontë, Victoria Çağı’nın gerçekçilik arayışı ortasında romantik bir karşıtlık olarak ün salmıştır. Büyük Britanya’da 1818 yılında dünyaya gelen müellif, aristokrat bir ailede hayatını sürdürdü.

Kız kardeşleri Maria, Elizabeth ve Charlotte ile özel okullarda eğitim aldı. Eğitim ve toplumsal ömründe rahat bir periyot geçiren ünlü muharrir, çeşitli okullarda öğretmenlik yaptı. Kardeşlerinin küçüğü Anne ve ortanca kardeşi Charlotte’yle 1846 yılında şiir kitabı yayımladı. Muharririn, büyük yankılamalara sebep olan Uğultulu Zirveler 1847’de okurların beğenisine sunuldu.


Sayfa: 408

Erken gelen ölüm


Uğultulu Tepeler’de Brontë, çocukluğunun büyük kısmını geçtiği klâsik kasabaları ve yöreleri anlatırken, çok kasvetli bir tablo çizer. Özgün adıyla“Wuthering Heights” (Uğultulu Tepeler) “Ellis Bell” mahlası ile okuyucularla buluşmuştur.

Yazarın, o devrin salgın hastalığı olan veremden 1848’de çabucak hemen 30 yaşındayken ömrünü kaybetmesi kız kardeşleri ve edebiyat etrafı için büyük kedere niye oldu.

Ünlü müellif ömrünü kaybettikten daha sonra kız kardeşi Charlotte’nin büyük eforuyla romanın ikinci baskısı gerçekleştirilir. Günümüzde hâlâ değerli dünya ve İngiliz klasiklerinden sayılan Uğultulu Doruklar birinci yayımlandığında övgüler ve yergilerle karşılaşmıştır.

Nitekim Brontë’nin kız kardeşi Charlotte’nin daha evvel yazıp yayımladığı Jane Eyre, kız kardeşlerinin çıkarttığı âlâ yapıtlardan sayılmıştır. Bu da, hem Emily’in tıpkı vakitte öbür kız kardeşlerinin edebiyata ne kadar meyilli olduklarını gösteriyor.


“Onarılmaz ve canavarca”

Brontë kardeşlerinin entelektüel ve saygın bir etraftan yetişmiş olmaları, ileride edebiyat kişiliklerini de oluşturmuştur. Çünkü, devrin önde gelen eleştirmenlerin birçok yapıtın özgünlüğünü savunmuş yapan yorumlarda bulunarak kitaba hak ettiği prestiji vermişlerdir.

İngiliz yönetmen Coky Giedroyc tarafınca 2009’da sinemaya uyarlanan Uğultulu Doruklar, tiyatrolara ve bir fazlaca piyese de ilham kaynağı oldu.

Yazarın Uğultulu Zirveler romanının yergilerden epeyce övgü almasının altındaki niye ise, kız kardeşlerinin yazdığı metinlerden daha özgün ve yapan olmasıydı. Brontë’ye gelen müspet tenkitler kendisini milletlerarası üne kavuşturmuştur.


Uğultulu Tepeler’in 1847’deki birinci baskısı

Roman çıktığında devranın edebiyat mecmuası Quarterly Review, Uğultulu Doruklar ile ilgili tenkitler bir yazı yayımlar. Yazıda romanı “Onulmaz halde canavarca”ve kitabı okuyanları “isyan” ettirebilecek bir yapısı olduğunu lisana getirerek romanı yerden yere vurur.

Aşk üzerine güzellemeler

Günümüzün edebiyat tarihçileri ve eleştirmenleri Uğultulu Dorukları baş eser olarak görmektedir. Müellifin ismiyle bütünleşen roman periyodun toplumsal yapısını da gözler önüne seriyor.

Earnshaw çifliğinde kimsesiz ve çaresiz bir hayat süren Heathcliff ve çiftliğin en hoş, alımlı kızı olan Catherine ile ortalarında geçen tutku dolu aşkı anlatan Uğultulu Zirveler, Emily Brontë’nin aşk üstündeki genellemeleri de fazlaca konuşulan öbür ana etken olmuştur.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için irtibat:

[email protected]