KOÇ Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacıları tarafınca gerçekleştirilen bir çalışma ile dünyada birinci kere kanser hücrelerinin, CT-1 isimli bir molekül üzerinden etraf dokulara sinyal gönderdiği ve sağlıklı hücreleri “kendi hizmetine alarak” yayılabildiği gösterildi. Çalışmayı gerçekleştiren takımın başında yer alan Prof. Dr. İhtilal Gözüaçık, bu keşif yardımıyla ileride birtakım kanser cinslerinde hastalığın nasıl seyredeceği ile ilgili daha teşhis evresinde değerli ipuçları elde etmenin mümkün olabileceğini belirtti. Gözüaçık, bu sayede yeni ilaçlar geliştirilebileceğini, kanserin ilerlemesinin ve yayılımın önlenebileceğini söylemiş oldu.
Prof. Dr. İhtilal Gözüaçık (solda) ve grubu araştırmayı anlattı.
Türk bilim insanları kanserde yeni bir sistem keşfetti. Koç Üniversitesi Translasyonel Tıp Araştırma Merkezi (KUTTAM) Kıdemli Araştırmacısı ve Tıbbi Biyoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhtilal Gözüaçık ve grubu, daha evvel doku gelişim ve tamiri ile alakalı bir molekül olarak tanımlanan CT-1’in, kanserde de değerli bir rol oynadığını keşfetti.
Prof. Gözüaçık, kanser hücrelerinin CT-1’i etraf dokularla irtibat kurmak için kullandığını ve bu molekül yardımıyla tümörün yaydığı sinyallerin, sağlıklı hücreleri “kansere hizmet etmek üzere köleleştirdiğini” gösterdi. “Köleleştirici” tesirin, 2016 yılında Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’ne de bahis olan otofajiye yani hücrelerin kendi kendini sindirmesine bağlı olduğunu kanıtladı.
Dünyada birinci sefer bilimsel olarak ortaya konan bu keşifle ilgili bilgileri anlatan Prof. Dr. Gözüaçık, çalışma sonuçlarının ihtilal niteliğinde olduğunu kaydetti. Prof. Dr. Gözüaçık, deher neysel sistemler ve gerçek hasta dokularında da çalışarak elde ettikleri bu keşfin ileride, göğüs kanseri başta olmak üzere kimi kanser tiplerinde teşhis ve tedavi açısından bir hayli ezberi değiştirebileceğini kaydetti.
Kanserde hayli şey değişebilir
Bu keşif yardımıyla birtakım kanser çeşitlerinde hastalığın nasıl seyredeceği ile ilgili daha teşhis evresinde değerli ipuçları elde etmenin de mümkün olabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Gözüaçık, “Kanser konusunda yeni konseptler var. Bunlardan bir tanesi, kanserin aslında yalnızca bozulmuş hücrelerden oluşmadığı. Etraf dokuların da kanserin oluşum, gelişim, yayılımı ile ilaç direncine katkı sağladığı konusunda bilgiler var. Biz buna ‘tümör mikro çevresi’ diyoruz. Biz, kanser hücreleriyle tümör mikro etrafı içinde nasıl bir irtibat var, bununla ilgili çalışmalarımıza 8-10 yıl evvel başlamıştık. Tümör hücrelerinden sanki nasıl iletiler iletiliyor ki mikro etrafı de değişiyor ve kanseri destekleyici hale geliyor? Güya tümör, etraftaki olağan hücreleri kendisine köle ediyor, onların kendisine hizmet etmesini sağlıyor. Geniş gen taramaları yaptık, bunları test ettik, salgılanan proteinleri keşfettik. Bunlardan bilhassa bir adedine yoğunlaştık; bu proteinin (CT-1) kanserle kontağı daha evvelinde bilinmiyordu. Daha hayli kalp, böbrek hastalıklarındaki tesirleri biliniyordu. Biz gördük ki bu protein yalnızca göğüs kanseri hücrelerinden değil, genel biroldukça öteki tıp kanser hücrelerinden de salgılanıyor” dedi.
Normal hücreleri kandırıyor
Bilim dünyasının kanserle münasebetini çabucak hemen keşfetmediği Cardiotrophin-1 (CT-1) isimli proteinin, tümör hücreleri tarafınca “normal hücrelerle irtibat kurmak amacıyla” kullanıldığını, kanserli hücrelerin CT-1 vasıtasıyla sağlıklı dokuların ana elemanlarından olan fibroblastlar üstündeki ‘özel antenlere’ bağlandığını ve bu sayede olağan dokuları da kendi hizmetine aldığını belirten Prof. Dr. Gözüaçık, “CT-1 faktörünün kanserle bağı bilinmiyordu. Biz, kanserle kontağını gösteren birinci çalışmayı yapmış olduk. Dünya çapında birinci ve öncü sonuçlar bunlar. Bu faktörün hem kanserle ilgisi hem kanserin yayılması, yakın ve uzak etrafa metastazı ile ilgisini de birinci kere ortaya çıkardık. Üstelik bunu, gerçek hasta dokularında gösterdik. Bu çalışmanın ileride kanserle ilgili paradigmaları değiştirebilecek değeri olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
Kanser teşhisinde da kullanılabilir
Ekip içerisinde cerrahların da yer aldığını belirten Prof. Dr. İhtilal Gözüaçık, bu keşfin, bir hastada kanserin nasıl seyredeceği ile ilgili ön bilgi verebileceğini de kaydederek kelamlarını şu biçimde noktaladı: “CT-1’in tümörle etkileşiminin, bilhassa göğüs kanserinin doku içine yayılması ve uzak metastazlar yapması için değerli olduğunu gördük. Başta Doç. Dr Ece Dilege olmak üzere cerrah arkadaşlarımızla bir arada etik şura onayları da alınarak hasta dokularında çalıştık. CT-1 faktörü yüksek olan hastaların lenf düğümü metastazlarının epey daha yüksek olduğunu tespit ettik. Tümörlerinin de daha agresif, tedavisi daha güç olabileceğine, yayılımın daha fazla olduğuna işaret ediyor sonuçlar. Örneğin CT-1’i yüksek olan ve düşük olan göğüs kanserlerinde yayılım açısından farklılıklar olabilir. Öte yandan kanser hücrelerine mahsus bir artış olduğu için, kanserin ön tanısı ile ilgili de bilgi verebilir. Örneğin gelecekte, hastaların kanında CT-1 faktörünün yüksekliği, kanser tanısı için kullanılabilir. Biz ayrıyeten tedavi açısından da deher neysel olarak çalışmalar yaptık. CT-1’i bloke eden antikorlar kullandık ve bunların hücresel seviyede kanserin yayılımını ve dokulara girişini etkilediğini gösterdik. Yani ileride buradan bir tedavi fırsatı da çıkabilir. Öte yandan teşhis ve tedavi ile bir ortada düşündüğümüzde, son devirde yapılan çalışmalara bakılırsa, kanser dokusu haricinde kanser mikro etrafı de teşhis ve tedavi için ümit veriyor. Yani yalnızca kanser hücrelerini hedefleyerek değil, etraf dokuyu da hedefleyerek kanser tedavisi için değişik yaklaşımlar geliştirilebilir.”
‘Yeni bir sınıflandırma gelebilir’
Çalışmanın baş araştırmacılarından Moleküler Biyoloji ve Genetik Uzmanı Dr. Yunus Akkoç ise bu yeni keşfin göğüs kanserinde yeni bir sınıflama getirebileceğini vurgulayarak “Meme kanseri haricindeki kanserlerde de bu buluşumuzu test ettik ve öbür birkaç kimi kanserde, bunun bir daha kıymetli bir molekül olduğunu gördük. Ancak göğüs kanseri özelinde şunu vurgulamak istiyorum, tedavi ya da kliniğe nasıl yansıyabilir bu buluş derseniz, genelde kanser hastaları tedavi alırlarken çeşitli alt sınıflar altında bedellendiriliyor. Biz bu bulduğumuz molekülle, yeni bir alt sınıf oluşturmuş olabiliriz ve bu alt sınıfa yönelik hastaları taradığımızda, onlara vereceğimiz tedavi de bir daha CT-1 özelinde olabilir” dedi.
Prof. Dr. İhtilal Gözüaçık (solda) ve grubu araştırmayı anlattı.
Türk bilim insanları kanserde yeni bir sistem keşfetti. Koç Üniversitesi Translasyonel Tıp Araştırma Merkezi (KUTTAM) Kıdemli Araştırmacısı ve Tıbbi Biyoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhtilal Gözüaçık ve grubu, daha evvel doku gelişim ve tamiri ile alakalı bir molekül olarak tanımlanan CT-1’in, kanserde de değerli bir rol oynadığını keşfetti.
Prof. Gözüaçık, kanser hücrelerinin CT-1’i etraf dokularla irtibat kurmak için kullandığını ve bu molekül yardımıyla tümörün yaydığı sinyallerin, sağlıklı hücreleri “kansere hizmet etmek üzere köleleştirdiğini” gösterdi. “Köleleştirici” tesirin, 2016 yılında Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’ne de bahis olan otofajiye yani hücrelerin kendi kendini sindirmesine bağlı olduğunu kanıtladı.
Dünyada birinci sefer bilimsel olarak ortaya konan bu keşifle ilgili bilgileri anlatan Prof. Dr. Gözüaçık, çalışma sonuçlarının ihtilal niteliğinde olduğunu kaydetti. Prof. Dr. Gözüaçık, deher neysel sistemler ve gerçek hasta dokularında da çalışarak elde ettikleri bu keşfin ileride, göğüs kanseri başta olmak üzere kimi kanser tiplerinde teşhis ve tedavi açısından bir hayli ezberi değiştirebileceğini kaydetti.
Kanserde hayli şey değişebilir
Bu keşif yardımıyla birtakım kanser çeşitlerinde hastalığın nasıl seyredeceği ile ilgili daha teşhis evresinde değerli ipuçları elde etmenin de mümkün olabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Gözüaçık, “Kanser konusunda yeni konseptler var. Bunlardan bir tanesi, kanserin aslında yalnızca bozulmuş hücrelerden oluşmadığı. Etraf dokuların da kanserin oluşum, gelişim, yayılımı ile ilaç direncine katkı sağladığı konusunda bilgiler var. Biz buna ‘tümör mikro çevresi’ diyoruz. Biz, kanser hücreleriyle tümör mikro etrafı içinde nasıl bir irtibat var, bununla ilgili çalışmalarımıza 8-10 yıl evvel başlamıştık. Tümör hücrelerinden sanki nasıl iletiler iletiliyor ki mikro etrafı de değişiyor ve kanseri destekleyici hale geliyor? Güya tümör, etraftaki olağan hücreleri kendisine köle ediyor, onların kendisine hizmet etmesini sağlıyor. Geniş gen taramaları yaptık, bunları test ettik, salgılanan proteinleri keşfettik. Bunlardan bilhassa bir adedine yoğunlaştık; bu proteinin (CT-1) kanserle kontağı daha evvelinde bilinmiyordu. Daha hayli kalp, böbrek hastalıklarındaki tesirleri biliniyordu. Biz gördük ki bu protein yalnızca göğüs kanseri hücrelerinden değil, genel biroldukça öteki tıp kanser hücrelerinden de salgılanıyor” dedi.
Normal hücreleri kandırıyor
Bilim dünyasının kanserle münasebetini çabucak hemen keşfetmediği Cardiotrophin-1 (CT-1) isimli proteinin, tümör hücreleri tarafınca “normal hücrelerle irtibat kurmak amacıyla” kullanıldığını, kanserli hücrelerin CT-1 vasıtasıyla sağlıklı dokuların ana elemanlarından olan fibroblastlar üstündeki ‘özel antenlere’ bağlandığını ve bu sayede olağan dokuları da kendi hizmetine aldığını belirten Prof. Dr. Gözüaçık, “CT-1 faktörünün kanserle bağı bilinmiyordu. Biz, kanserle kontağını gösteren birinci çalışmayı yapmış olduk. Dünya çapında birinci ve öncü sonuçlar bunlar. Bu faktörün hem kanserle ilgisi hem kanserin yayılması, yakın ve uzak etrafa metastazı ile ilgisini de birinci kere ortaya çıkardık. Üstelik bunu, gerçek hasta dokularında gösterdik. Bu çalışmanın ileride kanserle ilgili paradigmaları değiştirebilecek değeri olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
Kanser teşhisinde da kullanılabilir
Ekip içerisinde cerrahların da yer aldığını belirten Prof. Dr. İhtilal Gözüaçık, bu keşfin, bir hastada kanserin nasıl seyredeceği ile ilgili ön bilgi verebileceğini de kaydederek kelamlarını şu biçimde noktaladı: “CT-1’in tümörle etkileşiminin, bilhassa göğüs kanserinin doku içine yayılması ve uzak metastazlar yapması için değerli olduğunu gördük. Başta Doç. Dr Ece Dilege olmak üzere cerrah arkadaşlarımızla bir arada etik şura onayları da alınarak hasta dokularında çalıştık. CT-1 faktörü yüksek olan hastaların lenf düğümü metastazlarının epey daha yüksek olduğunu tespit ettik. Tümörlerinin de daha agresif, tedavisi daha güç olabileceğine, yayılımın daha fazla olduğuna işaret ediyor sonuçlar. Örneğin CT-1’i yüksek olan ve düşük olan göğüs kanserlerinde yayılım açısından farklılıklar olabilir. Öte yandan kanser hücrelerine mahsus bir artış olduğu için, kanserin ön tanısı ile ilgili de bilgi verebilir. Örneğin gelecekte, hastaların kanında CT-1 faktörünün yüksekliği, kanser tanısı için kullanılabilir. Biz ayrıyeten tedavi açısından da deher neysel olarak çalışmalar yaptık. CT-1’i bloke eden antikorlar kullandık ve bunların hücresel seviyede kanserin yayılımını ve dokulara girişini etkilediğini gösterdik. Yani ileride buradan bir tedavi fırsatı da çıkabilir. Öte yandan teşhis ve tedavi ile bir ortada düşündüğümüzde, son devirde yapılan çalışmalara bakılırsa, kanser dokusu haricinde kanser mikro etrafı de teşhis ve tedavi için ümit veriyor. Yani yalnızca kanser hücrelerini hedefleyerek değil, etraf dokuyu da hedefleyerek kanser tedavisi için değişik yaklaşımlar geliştirilebilir.”
‘Yeni bir sınıflandırma gelebilir’
Çalışmanın baş araştırmacılarından Moleküler Biyoloji ve Genetik Uzmanı Dr. Yunus Akkoç ise bu yeni keşfin göğüs kanserinde yeni bir sınıflama getirebileceğini vurgulayarak “Meme kanseri haricindeki kanserlerde de bu buluşumuzu test ettik ve öbür birkaç kimi kanserde, bunun bir daha kıymetli bir molekül olduğunu gördük. Ancak göğüs kanseri özelinde şunu vurgulamak istiyorum, tedavi ya da kliniğe nasıl yansıyabilir bu buluş derseniz, genelde kanser hastaları tedavi alırlarken çeşitli alt sınıflar altında bedellendiriliyor. Biz bu bulduğumuz molekülle, yeni bir alt sınıf oluşturmuş olabiliriz ve bu alt sınıfa yönelik hastaları taradığımızda, onlara vereceğimiz tedavi de bir daha CT-1 özelinde olabilir” dedi.