İkinci Yeni Şiir Akımı’nın öncülerinden olan Turgut Uyar’ın vefat yıldönümü

celikci

New member
4 Ağustos 1927 yılında hayata gözlerini açan Türk şiirinin usta ismi Turgut Uyar, bir daha bir ağustos gününde 22 Ağustos 1985’te yaşamını kaybetti.

Ruhu şad olsun…

İkinci Yeni akımının önde gelen isimleri içinde yer alan Uyar, ömründe ve ilgilerinde yaşadığı çetrefilil periyotları satırlarına taşır.

Birinci evlilikte istediği memnunluğu yakalamayan usta şair, devayı boşanmakta bulur. Bu sırada müellif Tomris Uyar’la şiir ve edebiyat üzerine mektuplaşmaya başlar. O devir şair Cemal Süreya’yla birlikte olan ve ayrılmaya karar veren Tomris Uyar, eşinden yeni boşanan şairle evlenir.

Turgut Uyar’ın birinci şiiri olan Yad 1947’de Yenigün mecmuasında yayınlanır. Uyar’ın birinci kitabı Arz-ı Hal 1949’da raflarda yerini alır.

Bir sene evvel ise yapılan şiir müsabakasında ikincilik elde ederek rüştünü ispat eder. Heyet şurasında bulunan usta muharrir Nurullah Ataç kendisine ileride fazlaca yeterli bir şair olacağını söylemiş olduğinde epeyce memnun olur.


“İkimiz birden sevinebiliriz””

Edebiyat dünyasına ismini yavaş yavaş duyuran genç yetenek Uyar’ın, 1952’de Türkiyem isimli ikinci şiir kitabı yayınlar.

“İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım” dizesindeki ince bildiride insanoğluna bahşedilen bütün hoşlukların aslında herkese eşit oranda dağıtıldığını, bunu görmek için yalnızca başımızı kaldırıp göğe bakmamızın kâfi olacağını bize haykırır.


Göğe Bakma Durağı

İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım

Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından

Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarından

Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar

Şu aranıp duran korkak ellerimi tut

Bu konutları atla bu konutları de bunları da

Göğe bakalım



(Turgut ve Tomris Uyar)

Falanca durağa artık geliriz göğe bakalım

İnecek var deriz otobüs durur ineriz

Bu karanlık bu biçimde güzel afferin Tanrıya

Herkes uyusun güzel oluyor hoşlanıyorum

Hırsızlar polisler açlar toklar uyusun

Herkes uyusun bir seni uyutmam bir de ben uyumam

Herkes yokken biz oluruz biz uyumayalım

Nasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklarda

Beni bırak göğe bakalım

Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım

Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum

Bu senin eski vakit gözlerin yalnız üzere ağaçlar gibi

Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyor

Seni aldım bu sunturlu yere getirdim

Sayısız penceren vardı bir bir kapattım

Bana dönesin diye bir bir kapattım

Şimdi otobüs gelir biner gideriz

Dönmeyeceğimiz bir yer beğen diğer türlüsü güç

Bir ellerin bir ellerim kâfi belliyelim yetsin

Seni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlat

Durma kendini hatırlat

Durma göğe bakalım



Bol ödüllü şair


Tütünler Islak” kitabı 1963 Yeditepe Şiir Armağanı’nı alan Uyar, Tomris Uyar ile Lucretius’tan yaptığı “Evrenin Yapısı” çevirisiyle 1975 Türk Lisan Kurumu Çeviri Ödülü’ne layık görüldü.

Şairin “Kayayı Delen İncir” isimli kitabı 1983 Behçet Necatigil Şiir Mükafatı, yeni şiirlerinin eklendiği ve tüm şiirlerini toplayan “Büyük Saat” yapıtı de 1984 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü’ne kıymet bulundu.

Turgut Uyar öldü

Toplam 9 şiir kitabına imza atan Uyar’ın bütün şiirleri 1984’te “Büyük Saat” kitabında bir ortaya getirildi. İnceleme alanında “Bir Şiirden” ve tenkit kolunda “Sonsuz ve Öbürü” yapıtlarını de okuyucuyla buluşturan Uyar, 22 Ağustos 1985’te siroz hastalığından öldü.