Türkiye’de son senelerda yaşanan ekonomik erimenin 2022’de arttığını ve hızlandığını hissetmeyen yok. Başka yandan 2000’li yılların başında ve 90’lardaki krizlerden farklı olarak her yerde hareketlilik sürüyor. Buna karşılık en büyük argüman da ‘her insanın parası var, harcıyor. Hani kriz?’ oluyor. Türkiye’nin GSYH’sine bakıldığında iç tüketimden gelen bir büyüme görülürken, başka yandan da herkes fiyatı yükselmeden bir şeyler alma peşinde değil mi? Bir kesim var ki daha da lükse yönelebiliyor. Zira enflasyonist ortam gelirde dengeyi ve uçurumu açıyor. bir daha büyüme datalarında sabit gelirli kısmın pastadan aldığı hissenin küçüldüğünü biliyoruz.
Türkiye’nin yanı sıra dünyada da enflasyonist bir ortam var. Büyük ülkelerde sıkıntılar sürüyor. Buna rağmen lüks markaların tüketiminde artış sürat kesmiyor. Güzel de nasıl oluyor?
Dünya enflasyonla boğuşurken, daha da artan fiyatlarıyla lüks eserler daha fazla alıcı buluyor.
BBC’den Asya Robins’in aktardığına nazaran, danışmanlık firması Bain & Co ile lüks markalara temsilcilik yapan Altagamma’nın ortak çalışması, global lüks eser pazarının enflasyonun son 30-40 yılın tepesini gördüğü 2022 yılında, yüzde 21 büyüdüğünü ortaya çıkardı. Çalışma lüks eser pazarının 2030 yılına kadar büyümesini de öngörüyor.
Uzmanlar ekonomik eşitsizliğin giderek arttığını söylerken, lüks mamüllerin tüketimi nasıl artıyor?
Lüks eser pazarı, 2008 Global Finans Krizi’ne oranla “dirençli” kalırken, tüketici tabanının genişlemesi sebep olarak görülüyor.
Kasım 2022’de yayımlanan Bain & Co ve Altagamma çalışmasında, ABD’de lüks eserler pazarının kuvvetli kaldığı görülürken, Avrupa’da geri sıçrama ile canlandığı görülüyor.
Çin’de ise son senelerda önemli bir artış görülen lüks tüketimde uzmanlar, salgın kısıtlamaları kaldırıldığında bir daha yükseliş öngörüyor.
Z Jenerasyonu, lüksü seviyor mu?
Bir öbür değerli tespit de Z ve Alfa nesillerinin lüks eser tüketimine katkısı oluyor. Bu jenerasyonlar, 2030 yılına kadar, üç kat fazla lüks tüketime kayarak pazarın üçte biri büyüklüğüne erişecek.
Uzmanlar bu jenerasyonların, Y nesline oranla lüks tüketime 3-5 yıl kadar erken başladığını söylüyor.
Lüks eser nedir?
Fransa İktisadi ve Ticari İlimler Enstitüsü (ESSEC) İşletme Fakültesi global strateji profesörü Ashok Som, lüks eserleri, dilek yaratan, statü kazandıran eserler olarak nitelendiriliyor.
‘Lükse Giden Yol: Lüks Marka İdaresinin Evrimi, Pazarlar ve Stratejiler’ (The Road to Luxury: The Evolution, Markets, and Strategies of Luxury Brand Management) kitabının da müellifi olan Som, Fransa ve İtalya üzere ülkelerde lüks tüketim akımındaki mamüllerin “kaliteli, yenilikçi, yaratıcı, güçlü ve kuşaktan nesile aktarılabilir” olmasının fark yarattığını açıklıyor.
Lüks eser tarifi genişliyor.
Lüks eserlerde birinci akla gelenler saat, mücevher, tekne üzere eserler olurken, Som, artık günümüzde teknolojik aletler, seyahat ve turistik tecrübeler, NFT ya da metaverse üzere mamüllerin de bu kategoriye eklendiğini söylüyor.
Som, lüks eser tarifini da genişletirken, kişinin ek geliri olduğunda, kendine harcayabileceği, isteklerini tatmin etmek için aldığı her eserin lüks olduğunun altını çiziyor.
Lüks tüketimde “demokratikleşme” yaşanırken, en güçlü kesim yanında, orta ve orta-üst gelir kümelerinin da pazara erişimi artıyor.
Lüks markaların pazar genişletmek hedefiyle daha ucuz eserlerden oluşan yeni kategoriler sunması, ayrıyeten kimi şahısların tasarruflarıyla nicelik yerine niteliğe yönelmesi lüks tüketimi artıran niçinlerden birkaçı olarak görülüyor.
En zenginlerin enflasyonla daha da zenginleşmesine rağmen alımlarının devasa boyutlarda yükselmediğine dikkat çekilirken, onlar üzere tüketim yapamayanların konut ya da tekne yerine kıymetli telefon ya da kozmetik alarak lüks harcama yaptığı görülüyor.
Lüks tüketimde artışın bir öbür niçini de gençlerin etraf ve iklim hassaslığı oluyor.
img-s1.onedio.com
Tek kullanımlık, ucuz eserler yerine birikim yaparak daha güçlü ve haliyle değerli olan lüks diye nitelendirilen eserleri ya da bunların ikinci el, vintage olanlarını tercih etmeleri olarak görülüyor.
Teknoloji de bu eserlere erişimi artıran bir öteki öge oluyor.
Lüks eser tüketiminde demokratikleşme dense de hala dünyanın ve ülkelerin en güçlü kısımları bu eserlere erişebiliyor.
Financial Times gazetesinde lüks kesiminin, krizlere karşı sağlam olması hakkında Bain & Co ortaklarından Claudia D’Arpizio şunları söylüyor:
Satışlar harcanabilir ek gelirleri olan ve ekonomik çalkantılardan etkilenme mümkünlüğü düşük, çok zenginler içinde ağırlaşıyor.
Dünyanın yarısında fazlası servetin hayli azına erişebiliyor.
İsviçre’nin dev bankalarında Credit Suisse, ‘2021 Global Servet Raporu’nda dünyanın en varlıklı yüzde 1’lik diliminin toplam servetin yüzde 45,8’ine sahip olduğu görülmüştü. Ayrıca dünyada nüfusun yüzde 55’i tüm servetin sırf yüzde 1,3’üne erişebiliyor.
İki farklı dünya oluştu!
Cambridge Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Toke Aidt, gelir eşitsizliğinin son 20 yılda dünyada ‘fevkalade’ düzeyde artarak, iki farklı dünya oluşturduğunu açıklıyor.
Aidt’e göre en varlıklı kesim, servetinin büyük kısmını kendini enflasyondan korumak hedefiyle çeşitlendirerek yatırıma yöneltmesi bundan bir etken olurken, krizler, pandemi ya da enflasyonist şoklar bu kesiti etkilemiyor. Bu da alım gücünde ve lüks tüketimde artışın sürmesinin doğal niçini oluyor.
Bir kesimde hayat değişmiyor.
Gelir ve servet dağılımında en üst bölümün bir alt basamağında yer alan yüzde 10’luk dilimdekiler bir daha daha az etkilenirken, birikmiş para ve alım gücüne sahip bir kesim olduğundan tamamen enflasyondan izole olmasalar da harcamalarından kısmak zorunda da kalmıyorlar ve hayatlarını değiştirmeden sürdürebiliyorlar.
Dünyada servet hareketliliği de artıyor.
Aidt, bilhassa Çin ve Hindistan üzere ülkelere işaret ederek, doğarken sengin olmayan lakin muvaffakiyet yakalayabilenlerin sayısında artış olduğunu belirterek, 50 yıl önceye nazaran çeşitliliğin arttığını lakin eşitsizliğin de büyüdüğünü söylüyor.
Dünyada büyük bir kesim, jeopolitik ve ekonomik gelişmelerle güç ve besin fiyatlarındaki artışla gayret ediyor. Bu kısmı fırsata çevirenler de her periyot üzere bu krizde de görülüyor.
Eşitsizlik bu niçinle daha da artarken, IMF Lideri Kristalina Georgieva da hem pandemide birebir vakitte enflasyonist ortam son senelerda eşitsizliğe karşı bilhassa büyük ülkeleri uyarmıştı.
Aidt, eşitsizliğe tahlil için de vergilendirmeye dikkat çekiyor. Refah düzeyi yüksek olan İskandinav ülkeleri meseladen yol çıkarak, yüksek gelir-yüksek vergi istikrarının toplumsal bir mutabakatla sağlanabildiğini söylerken, bunun kamu ve toplumsal hizmetlerde de kaliteyi artırdığını belirtiyor. ABD ve İngiltere üzere örneklerde ise bu hizmetlerdeki kalitedeki önemli düşüşü de vurguluyor.
Türkiye’nin yanı sıra dünyada da enflasyonist bir ortam var. Büyük ülkelerde sıkıntılar sürüyor. Buna rağmen lüks markaların tüketiminde artış sürat kesmiyor. Güzel de nasıl oluyor?
Dünya enflasyonla boğuşurken, daha da artan fiyatlarıyla lüks eserler daha fazla alıcı buluyor.
BBC’den Asya Robins’in aktardığına nazaran, danışmanlık firması Bain & Co ile lüks markalara temsilcilik yapan Altagamma’nın ortak çalışması, global lüks eser pazarının enflasyonun son 30-40 yılın tepesini gördüğü 2022 yılında, yüzde 21 büyüdüğünü ortaya çıkardı. Çalışma lüks eser pazarının 2030 yılına kadar büyümesini de öngörüyor.
Uzmanlar ekonomik eşitsizliğin giderek arttığını söylerken, lüks mamüllerin tüketimi nasıl artıyor?
Lüks eser pazarı, 2008 Global Finans Krizi’ne oranla “dirençli” kalırken, tüketici tabanının genişlemesi sebep olarak görülüyor.
Kasım 2022’de yayımlanan Bain & Co ve Altagamma çalışmasında, ABD’de lüks eserler pazarının kuvvetli kaldığı görülürken, Avrupa’da geri sıçrama ile canlandığı görülüyor.
Çin’de ise son senelerda önemli bir artış görülen lüks tüketimde uzmanlar, salgın kısıtlamaları kaldırıldığında bir daha yükseliş öngörüyor.
Z Jenerasyonu, lüksü seviyor mu?
Bir öbür değerli tespit de Z ve Alfa nesillerinin lüks eser tüketimine katkısı oluyor. Bu jenerasyonlar, 2030 yılına kadar, üç kat fazla lüks tüketime kayarak pazarın üçte biri büyüklüğüne erişecek.
Uzmanlar bu jenerasyonların, Y nesline oranla lüks tüketime 3-5 yıl kadar erken başladığını söylüyor.
Lüks eser nedir?
Fransa İktisadi ve Ticari İlimler Enstitüsü (ESSEC) İşletme Fakültesi global strateji profesörü Ashok Som, lüks eserleri, dilek yaratan, statü kazandıran eserler olarak nitelendiriliyor.
‘Lükse Giden Yol: Lüks Marka İdaresinin Evrimi, Pazarlar ve Stratejiler’ (The Road to Luxury: The Evolution, Markets, and Strategies of Luxury Brand Management) kitabının da müellifi olan Som, Fransa ve İtalya üzere ülkelerde lüks tüketim akımındaki mamüllerin “kaliteli, yenilikçi, yaratıcı, güçlü ve kuşaktan nesile aktarılabilir” olmasının fark yarattığını açıklıyor.
Lüks eser tarifi genişliyor.
Lüks eserlerde birinci akla gelenler saat, mücevher, tekne üzere eserler olurken, Som, artık günümüzde teknolojik aletler, seyahat ve turistik tecrübeler, NFT ya da metaverse üzere mamüllerin de bu kategoriye eklendiğini söylüyor.
Som, lüks eser tarifini da genişletirken, kişinin ek geliri olduğunda, kendine harcayabileceği, isteklerini tatmin etmek için aldığı her eserin lüks olduğunun altını çiziyor.
Lüks tüketimde “demokratikleşme” yaşanırken, en güçlü kesim yanında, orta ve orta-üst gelir kümelerinin da pazara erişimi artıyor.
Lüks markaların pazar genişletmek hedefiyle daha ucuz eserlerden oluşan yeni kategoriler sunması, ayrıyeten kimi şahısların tasarruflarıyla nicelik yerine niteliğe yönelmesi lüks tüketimi artıran niçinlerden birkaçı olarak görülüyor.
En zenginlerin enflasyonla daha da zenginleşmesine rağmen alımlarının devasa boyutlarda yükselmediğine dikkat çekilirken, onlar üzere tüketim yapamayanların konut ya da tekne yerine kıymetli telefon ya da kozmetik alarak lüks harcama yaptığı görülüyor.
Lüks tüketimde artışın bir öbür niçini de gençlerin etraf ve iklim hassaslığı oluyor.
img-s1.onedio.com
Tek kullanımlık, ucuz eserler yerine birikim yaparak daha güçlü ve haliyle değerli olan lüks diye nitelendirilen eserleri ya da bunların ikinci el, vintage olanlarını tercih etmeleri olarak görülüyor.
Teknoloji de bu eserlere erişimi artıran bir öteki öge oluyor.
Lüks eser tüketiminde demokratikleşme dense de hala dünyanın ve ülkelerin en güçlü kısımları bu eserlere erişebiliyor.
Financial Times gazetesinde lüks kesiminin, krizlere karşı sağlam olması hakkında Bain & Co ortaklarından Claudia D’Arpizio şunları söylüyor:
Satışlar harcanabilir ek gelirleri olan ve ekonomik çalkantılardan etkilenme mümkünlüğü düşük, çok zenginler içinde ağırlaşıyor.
Dünyanın yarısında fazlası servetin hayli azına erişebiliyor.
İsviçre’nin dev bankalarında Credit Suisse, ‘2021 Global Servet Raporu’nda dünyanın en varlıklı yüzde 1’lik diliminin toplam servetin yüzde 45,8’ine sahip olduğu görülmüştü. Ayrıca dünyada nüfusun yüzde 55’i tüm servetin sırf yüzde 1,3’üne erişebiliyor.
İki farklı dünya oluştu!
Cambridge Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Toke Aidt, gelir eşitsizliğinin son 20 yılda dünyada ‘fevkalade’ düzeyde artarak, iki farklı dünya oluşturduğunu açıklıyor.
Aidt’e göre en varlıklı kesim, servetinin büyük kısmını kendini enflasyondan korumak hedefiyle çeşitlendirerek yatırıma yöneltmesi bundan bir etken olurken, krizler, pandemi ya da enflasyonist şoklar bu kesiti etkilemiyor. Bu da alım gücünde ve lüks tüketimde artışın sürmesinin doğal niçini oluyor.
Bir kesimde hayat değişmiyor.
Gelir ve servet dağılımında en üst bölümün bir alt basamağında yer alan yüzde 10’luk dilimdekiler bir daha daha az etkilenirken, birikmiş para ve alım gücüne sahip bir kesim olduğundan tamamen enflasyondan izole olmasalar da harcamalarından kısmak zorunda da kalmıyorlar ve hayatlarını değiştirmeden sürdürebiliyorlar.
Dünyada servet hareketliliği de artıyor.
Aidt, bilhassa Çin ve Hindistan üzere ülkelere işaret ederek, doğarken sengin olmayan lakin muvaffakiyet yakalayabilenlerin sayısında artış olduğunu belirterek, 50 yıl önceye nazaran çeşitliliğin arttığını lakin eşitsizliğin de büyüdüğünü söylüyor.
Dünyada büyük bir kesim, jeopolitik ve ekonomik gelişmelerle güç ve besin fiyatlarındaki artışla gayret ediyor. Bu kısmı fırsata çevirenler de her periyot üzere bu krizde de görülüyor.
Eşitsizlik bu niçinle daha da artarken, IMF Lideri Kristalina Georgieva da hem pandemide birebir vakitte enflasyonist ortam son senelerda eşitsizliğe karşı bilhassa büyük ülkeleri uyarmıştı.
Aidt, eşitsizliğe tahlil için de vergilendirmeye dikkat çekiyor. Refah düzeyi yüksek olan İskandinav ülkeleri meseladen yol çıkarak, yüksek gelir-yüksek vergi istikrarının toplumsal bir mutabakatla sağlanabildiğini söylerken, bunun kamu ve toplumsal hizmetlerde de kaliteyi artırdığını belirtiyor. ABD ve İngiltere üzere örneklerde ise bu hizmetlerdeki kalitedeki önemli düşüşü de vurguluyor.