Bundan 50 yıl kadar evvel, ülkemizin genç beyinleri organik hoşaf üretmek yerine uzaya roket göndermeye çalışıyorlardı. Üstelik bu projeyi hayata geçirmeye çalışanlar sırf lise çağındaki gençlerdi…
Kaynak: 1, 2, 3, 4
Kendilerine “Bandırma Füze Kulübü” ismini veren bu parlak zekâlı gençlerin öyküsünü anlatmaya başlamadan evvel, onları bu kadar şevklendiren olayların perde ardına bir göz atalım…
Soğuk Savaş periyodunda Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği içinde yaşanan kıyasıya rekabet, 1957 yılında uzaya kadar sıçramış ve yarışta öne geçen taraf Sputnik I isminde ve bir basketbol topunu andıran uyduyu fırlatan Sovyetler Birliği olmuştu. Sputnik I ile dünyada bir birincisi başaran Sovyetler Birliği’nin gerisinde kalmayı kendine yediremeyen Amerika ise kendi uydularını uzaya yollamak için hazırlıklara başlamıştı. Sovyetler Birliği de yarıştaki üstünlüğünü kaybetmemek maksadıyla, gönderilecek yeni uyduların hazırlıklarını yapıyordu.
Tabii, bu iki ülkenin içindeki uzay yarışı tüm dünya tarafınca büyük bir ilgiyle takip edilmekteydi. Onları merakla izleyenlerin ortasında Bandırma’da ikamet eden bir küme liseli genç de vardı…
Adını Kore’de şehit düşen Mehmet Gönenç’ten alan lisede okuyan bu gençler, Sputnik I’in uzaya fırlatılmasından etkilenerek bir füze kulübü kurmaya karar verdiler. Kulübe dahil olan öğrenciler kendi ortalarında amatör etkinlikler düzenliyorlar; uzay, cihan ve uzaylılar hakkında tartışıyorlardı. Kulübün iştirakçileri günden güne artmaktaydı, o denli ki iki yıl daha sonra öğrenciler kulübü büyütüp bir derneğe çevirmiş ve ismini da “Bandırma Havacılık ve Uzay Araştırmaları Derneği” koymuşlardı.
İşler bununla da kalmadı! Dernek üyelerinin birinci işi, dünya çapındaki tüm uzay ve astronomiyle alakalı tertiplere üye olup onlarla karşılıklı etkileşim içine girmek oldu.
“niçin hayallerimizi gerçekleştirmeyelim ki?” diye düşünen bu gençlerin bir daha sonraki adımı kendi roketlerini uzaya fırlatabilmekti. Bunun için yaklaşık bir metre uzunluğunda ve 3 kg yükünde bir roket yaptılar, lakin bu roket yerden sadece 40 metre yükselmiş ve daha sonrasında denize düşmüştü. Yaptıkları ikinci roket o kadar bile yükselememiş ve 15 metreye çıktıktan daha sonra yere çakılmıştı. Bu başarısızlıkları onları izlemeye gelen basın mensupları içinde alay konusu oldu. “Onlar öbür dünyalarda yaşıyorlar.” diyenlere inat, hedeflerinden vazgeçmemek için tüm güçleriyle çalışmaya kararlıydı bu gençler…
Maddi imkansızlıklar ve insanların kendileriyle alay etmesi zavallı gençleri zorlasa da yıldırmaya yetmiyordu. Kolları sıvayıp bu sefer de otomatik ateşleme sistemine sahip iki katlı bir roket yaptılar.
Üstelik bu sefer roketleri 750 metreye kadar çıkmayı başarmıştı. Şeytanın bacağını bu kere kıran grubun başarısı sırf ulusal değil, milletlerarası yayınlara da husus oldu. Bu durum Amerika’nın da ilgisini çekmişti; Amerika Basın Ataşeliği, dernek lideriyle bu muvaffakiyetlerinin akabinde bir röportaj bile yapmıştı. Sadece bir avuç gencin gösterdiği azim ve kararlılık yavaş yavaş meyvesini vermeye başlıyordu. Artık dernek üyeleri sırf liseli öğrencilerden oluşmuyordu; üniversiteliler, akademisyenler ve uzmanlar da Bandırma Havacılık ve Uzay Araştırmaları Derneği’nin modülü olmaya başlamışlardı.
Dernek üyeleri birebir yıl içerisinde biri 150 metre oburu 300 metreye kadar çıkan ve paraşütle yere inebilen roketler yapıp fırlattılar. Tam o sıralarda derneğe İTÜ Makine Mühendisliği kısmında vazifeli bir akademisyen de üye oldu.
Kirkor Divarcı isimli bu akademisyenin hayali, Marmara I ismini verdiği projeyi hayata geçirmekti. Hatta bunun için evlenirken kullanmak üzere kenara ayırdığı 400 lirayı bile kullandı. Gece gündüz çalışan grup, Marmara I’i yaptıktan daha sonra 30 Ağustos 1962’de fırlatmayı planladılar. Birinci denemede sorun çıksa da ikinci denemede roket 920 metreye kadar yükseldi. Lakin infilak ederek çalıların ortasına niyet bu alanda bir yangın çıkmasına sebep oldu. Grup bir daha alay konusu oldu natürel, lakin son gülen Kirkor ve takımı olacaktı. Zira olaydan sadece 4 gün daha sonra Marmara II ile alanlara dönmüştü grup…
Marmara II, 822 metreye kadar çıkmış ve toplamda 15 kilometre yol kat etmişti. Takımın başarısı büyük ses getirdi, o denli ki periyodun cumhurbaşkanı ve genel kurmay lideri takımla görüşerek onlara takviye kelamı verdi.
Gelen dayanaklarla birlikte daha da şevklenen takım, daha uzağa giden roketler yapmaya koyuldu. Bu esnada katıldıkları milletlerarası roket müsabakasında Amerika ve Almanya’nın akabinde üçüncülük kazanmışlardı. Marmara’nın akabinde Hürriyet, Cet, Kıbrıs, Vega ve Sirius üzere yeni projelere başladılar. şimdi her hafta yeni bir füze demesi yapıyorlardı. Bu projelerin ortasında Marmara IV büyük bir muvaffakiyet sağlamıştı. O güne kadarki en yüksek arayı kat eden füze, 5415 metreye kadar yükselmişti.
Kirkor ve grubunun yeni maksadı “Aktrüs” projesiyle uzaya bir canlı gönderebilmekti. Bundan 50 yıl evvel uzaya bir canlı göndermek için çalıştığımıza ve neredeyse başarılı olacağımıza inanabiliyor musunuz?
Bu projenin bilgilerina göre 500 kg tartısında ve dört metre uzunluğundaki Aktrüs’ün içine bir kapsül konulacak, roket 150 km’ye ulaştığında kapsül ayrılıp paraşütle dünyaya inecek ve farenin muhtemel durumu incelenip elde edilen sonuçlara göre beşerli projeler gerçekleştirilecekti. Lakin bu şahane gelişmelerin akabinde her ne hikmetse takıma gelen dayanaklar bir anda kesiliverdi. Üstelik Kirkor’un meskeninde bir yangın çıkmış ve tüm plan ve projeler bir anda yanıp kül olmuştu…
Kirkor’un ömrünü adadığı çalışmalar niçini belgisiz bir yangının akabinde bir avuç kül yığınına dönüşünce o da hayata küsmüştü. Nasıl küsmesin ki?
Kirkor tüm projelerden elini eteğini çekince öteki üyeler de birer birer onu takip etmeye başladı ve başarılarıyla dünya devleri içinde yer alabilecek bir takımdan geriye sadece birkaç tane gazete kupürü kaldı. Kurdukları dernek bugün hala hizmet vermeye devam ediyor lakin terini ve gözyaşını bu emele akıtan bireylerin isimleri unutulup gitti…
Kontrolsüz Güce Sahip Olan her insanın Dünyanın En Zalim İnsanına Dönüşebileceğinin Delili: Stanford Hapishane Deneyi
Osmanlı’nın Da Vinci’si Olarak Anılan, Vaktinin Çok Ötesinde Bir Sanatçı ve Bilim İnsanı: Matrakçı Nasuh
Türk İnsanı Hakkındaki Bilinmeyenlere Işık Tutacak, Oluşmasına Sizin de Katkı Sağladığınız 19 Veri & İstatistik
Kaynak: 1, 2, 3, 4
Kendilerine “Bandırma Füze Kulübü” ismini veren bu parlak zekâlı gençlerin öyküsünü anlatmaya başlamadan evvel, onları bu kadar şevklendiren olayların perde ardına bir göz atalım…
Soğuk Savaş periyodunda Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği içinde yaşanan kıyasıya rekabet, 1957 yılında uzaya kadar sıçramış ve yarışta öne geçen taraf Sputnik I isminde ve bir basketbol topunu andıran uyduyu fırlatan Sovyetler Birliği olmuştu. Sputnik I ile dünyada bir birincisi başaran Sovyetler Birliği’nin gerisinde kalmayı kendine yediremeyen Amerika ise kendi uydularını uzaya yollamak için hazırlıklara başlamıştı. Sovyetler Birliği de yarıştaki üstünlüğünü kaybetmemek maksadıyla, gönderilecek yeni uyduların hazırlıklarını yapıyordu.
Tabii, bu iki ülkenin içindeki uzay yarışı tüm dünya tarafınca büyük bir ilgiyle takip edilmekteydi. Onları merakla izleyenlerin ortasında Bandırma’da ikamet eden bir küme liseli genç de vardı…
Adını Kore’de şehit düşen Mehmet Gönenç’ten alan lisede okuyan bu gençler, Sputnik I’in uzaya fırlatılmasından etkilenerek bir füze kulübü kurmaya karar verdiler. Kulübe dahil olan öğrenciler kendi ortalarında amatör etkinlikler düzenliyorlar; uzay, cihan ve uzaylılar hakkında tartışıyorlardı. Kulübün iştirakçileri günden güne artmaktaydı, o denli ki iki yıl daha sonra öğrenciler kulübü büyütüp bir derneğe çevirmiş ve ismini da “Bandırma Havacılık ve Uzay Araştırmaları Derneği” koymuşlardı.
İşler bununla da kalmadı! Dernek üyelerinin birinci işi, dünya çapındaki tüm uzay ve astronomiyle alakalı tertiplere üye olup onlarla karşılıklı etkileşim içine girmek oldu.
“niçin hayallerimizi gerçekleştirmeyelim ki?” diye düşünen bu gençlerin bir daha sonraki adımı kendi roketlerini uzaya fırlatabilmekti. Bunun için yaklaşık bir metre uzunluğunda ve 3 kg yükünde bir roket yaptılar, lakin bu roket yerden sadece 40 metre yükselmiş ve daha sonrasında denize düşmüştü. Yaptıkları ikinci roket o kadar bile yükselememiş ve 15 metreye çıktıktan daha sonra yere çakılmıştı. Bu başarısızlıkları onları izlemeye gelen basın mensupları içinde alay konusu oldu. “Onlar öbür dünyalarda yaşıyorlar.” diyenlere inat, hedeflerinden vazgeçmemek için tüm güçleriyle çalışmaya kararlıydı bu gençler…
Maddi imkansızlıklar ve insanların kendileriyle alay etmesi zavallı gençleri zorlasa da yıldırmaya yetmiyordu. Kolları sıvayıp bu sefer de otomatik ateşleme sistemine sahip iki katlı bir roket yaptılar.
Üstelik bu sefer roketleri 750 metreye kadar çıkmayı başarmıştı. Şeytanın bacağını bu kere kıran grubun başarısı sırf ulusal değil, milletlerarası yayınlara da husus oldu. Bu durum Amerika’nın da ilgisini çekmişti; Amerika Basın Ataşeliği, dernek lideriyle bu muvaffakiyetlerinin akabinde bir röportaj bile yapmıştı. Sadece bir avuç gencin gösterdiği azim ve kararlılık yavaş yavaş meyvesini vermeye başlıyordu. Artık dernek üyeleri sırf liseli öğrencilerden oluşmuyordu; üniversiteliler, akademisyenler ve uzmanlar da Bandırma Havacılık ve Uzay Araştırmaları Derneği’nin modülü olmaya başlamışlardı.
Dernek üyeleri birebir yıl içerisinde biri 150 metre oburu 300 metreye kadar çıkan ve paraşütle yere inebilen roketler yapıp fırlattılar. Tam o sıralarda derneğe İTÜ Makine Mühendisliği kısmında vazifeli bir akademisyen de üye oldu.
Kirkor Divarcı isimli bu akademisyenin hayali, Marmara I ismini verdiği projeyi hayata geçirmekti. Hatta bunun için evlenirken kullanmak üzere kenara ayırdığı 400 lirayı bile kullandı. Gece gündüz çalışan grup, Marmara I’i yaptıktan daha sonra 30 Ağustos 1962’de fırlatmayı planladılar. Birinci denemede sorun çıksa da ikinci denemede roket 920 metreye kadar yükseldi. Lakin infilak ederek çalıların ortasına niyet bu alanda bir yangın çıkmasına sebep oldu. Grup bir daha alay konusu oldu natürel, lakin son gülen Kirkor ve takımı olacaktı. Zira olaydan sadece 4 gün daha sonra Marmara II ile alanlara dönmüştü grup…
Marmara II, 822 metreye kadar çıkmış ve toplamda 15 kilometre yol kat etmişti. Takımın başarısı büyük ses getirdi, o denli ki periyodun cumhurbaşkanı ve genel kurmay lideri takımla görüşerek onlara takviye kelamı verdi.
Gelen dayanaklarla birlikte daha da şevklenen takım, daha uzağa giden roketler yapmaya koyuldu. Bu esnada katıldıkları milletlerarası roket müsabakasında Amerika ve Almanya’nın akabinde üçüncülük kazanmışlardı. Marmara’nın akabinde Hürriyet, Cet, Kıbrıs, Vega ve Sirius üzere yeni projelere başladılar. şimdi her hafta yeni bir füze demesi yapıyorlardı. Bu projelerin ortasında Marmara IV büyük bir muvaffakiyet sağlamıştı. O güne kadarki en yüksek arayı kat eden füze, 5415 metreye kadar yükselmişti.
Kirkor ve grubunun yeni maksadı “Aktrüs” projesiyle uzaya bir canlı gönderebilmekti. Bundan 50 yıl evvel uzaya bir canlı göndermek için çalıştığımıza ve neredeyse başarılı olacağımıza inanabiliyor musunuz?
Bu projenin bilgilerina göre 500 kg tartısında ve dört metre uzunluğundaki Aktrüs’ün içine bir kapsül konulacak, roket 150 km’ye ulaştığında kapsül ayrılıp paraşütle dünyaya inecek ve farenin muhtemel durumu incelenip elde edilen sonuçlara göre beşerli projeler gerçekleştirilecekti. Lakin bu şahane gelişmelerin akabinde her ne hikmetse takıma gelen dayanaklar bir anda kesiliverdi. Üstelik Kirkor’un meskeninde bir yangın çıkmış ve tüm plan ve projeler bir anda yanıp kül olmuştu…
Kirkor’un ömrünü adadığı çalışmalar niçini belgisiz bir yangının akabinde bir avuç kül yığınına dönüşünce o da hayata küsmüştü. Nasıl küsmesin ki?
Kirkor tüm projelerden elini eteğini çekince öteki üyeler de birer birer onu takip etmeye başladı ve başarılarıyla dünya devleri içinde yer alabilecek bir takımdan geriye sadece birkaç tane gazete kupürü kaldı. Kurdukları dernek bugün hala hizmet vermeye devam ediyor lakin terini ve gözyaşını bu emele akıtan bireylerin isimleri unutulup gitti…
Kontrolsüz Güce Sahip Olan her insanın Dünyanın En Zalim İnsanına Dönüşebileceğinin Delili: Stanford Hapishane Deneyi
Osmanlı’nın Da Vinci’si Olarak Anılan, Vaktinin Çok Ötesinde Bir Sanatçı ve Bilim İnsanı: Matrakçı Nasuh
Türk İnsanı Hakkındaki Bilinmeyenlere Işık Tutacak, Oluşmasına Sizin de Katkı Sağladığınız 19 Veri & İstatistik