DeSouza
New member
*Gülseren Onanç
Bütün dünyanın gözünün önünde, Rusya özerk ve bağımsız komşusu Ukrayna’yı dört bir taraftan askeri birlikleri ile adım adım işgal ediyor. 24 Şubat sabahı başlayan işgal sürecinde an itibariyle Rus birlikleri başşehir Kiev’in kapısına dayandı. NATO, AB ve ABD’den gelen yaptırım bildirileri Rusya devlet lideri Putin’i bu sonucundan vazgeçirmeye yetmedi. Tarihçi Timothy Garden Ash, Guardian’daki yazısında Batının Avrupa’nın doğusunda yapılan işgalleri yeteri kadar önemsemediği için iki dünya savaşı yaşandığını ve bu krizde de birebir yanılgıyı yapmaya devam ettiğini söylüyor. “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali Avrupa’nın yüzünü sonsuza dek değiştirecek. Uzun bir gayrete hazırlıklı olmalıyız. 24 Şubat’ın tüm sonuçlarının ortaya çıkması yıllar, muhtemelen on yıllar alacak, batının Ukraynalılar için yapacağı fazlaca şey var” diyor.
Yuval Noah Harari, The Economist mecmuasında yayınladığı makalesinde Ukrayna’da tehlikede olan şeyin insanlık tarihinin istikameti olduğunu savunuyor. “İnsanlığın en büyük siyasi başarısı, savaşın gerilemesi olmuştur. Bu artık tehlikede” diyor.
Savaş mı barış mı?
Harari, “Ukrayna krizinin kalbinde tarihin tabiatı ve insanlığın tabiatı hakkında temel bir soru yatıyor: Değişim mümkün mü?” diye soruyor. Dünya, kuvvetlinün zayıfı avladığı orman maddelerinin geçerli olduğu bir yer midir? Yoksa bir vakit içinderın temel zenginlik kaynakları olan altın madenleri, buğday tarlaları ve petrol kuyuları üzere maddi varlıkların yerini günümüzde bilginin asıl zenginlik kaynağı olarak yerini alması kararında savaşın mantıksızlığının anlaşıldığı bir yer mi? diyor ve ekliyor, “bu insanlığın tercihi olacak.”
“Ukrayna’da ne olacağını bilmiyorum. Fakat bir tarihçi olarak değişimin muhtemelliğine inanıyorum. Bunun saflık olduğunu düşünmüyorum. İnsanlık tarihinin tek sabit olan şeyi değişimdir. Ukraynalıların demokrasiyi kurmak üzere verdikleri çaba bu değişimin örneğiydi. “Ukrayna demokrasisi” üzere, İkinci Dünya Savaşı daha sonrası kurulan “yeni barış” da bugün epey kırılgan fakat mümkün” diyen Harari, “İnsanlığın hangi tarafa gideceğini bizim tercihlerimiz belirleyecek” diyor.
Harari’nin kelam ettiği kararları verenlerin büyük çoğunluğu otoriter erkek siyasetçiler.
Yükselen otoriterliğe yenilen demokrasiler
Aslında Perşembe’nin gelişi Çarşamba’dan muhakkaktı. Çünkü dünyada demokrasiler yükselen otoriterliğe karşı geriliyor. Bertelsmann Vakfı Dönüşüm Endeksi (BTI), 2004 yılından bu yana birinci sefer otokratik devletlerin sayısının demokratik rejimlerden çok olduğunu saptadı. Bu, son 15 yılda ölçülen en berbat sonuç. Endekse nazaran, global bazda daha az özgür ve adil seçim, daha az tabir ve toplanma özgürlüğü kelam konusu. Ayrıyeten kuvvetler ayrılığı prensibi de giderek aşınıyor. Proje Yöneticisi Hauke Hartmann,”Hindistan’da Başbakan Narendra Modi, Brezilya’da Jair Bolsonaro, Filipinler’de Rodrigo Duterte’nin sağcı otoriter hükümetleri, bu ülkeleri de otokrasiye hakikat yaklaştırıyor.Avrupa’da ise Polonya ve Macaristan’da hukukun üstünlüğü unsurlarının çiğnendiğine şahit oluyoruz. Türkiye’de son on yılda demokrasi yolunda en çok gerileyen ülke oldu” diyerek telaşlarını lisana getiriyor.
Üstelik yükselen erkek hâkim otoriter sağ siyaset, kutuplar ötesi bir ortaklaşma ortasında. Eski ABD Lideri Trump, Putin’in Ukrayna stratejisini “dahice” olarak kıymetlendirdi.
Öte tarafta Ukrayna krizine ait iki hanımın toplumsal cinsiyet perspektifinden yorumları hayli bedelli:
kuvvetli adam siyaseti
Muharrir Ece Temelkuran da Ukrayna işgalinin Putin ve Trump üzere ‘kuvvetli adam’ siyasetinin klasik bir örneği olduğunu söylüyor. “Kadına yönelik ayrımcılık her vakit faşizmin, popülizmin, totaliterliğin, her türlü ‘kuvvetli adam’ rejiminin güç gösterisinin bir kesimi olmuştur” diyor.
Savaş ataerkil sistemin eşitsizliklerini derinleştirir
Ottowa Üniversitesi’nden siyaset bilimci Bénédicte Santoire, Rusya-Ukrayna krizi üzerinden savaşın bayanlar üstündeki tesirlerine ve bayanların barış süreçlerine etkin iştiraklerinin doğuracağı ‘insani’ sonuçları mercek altına aldığı yazısında şöyleki diyor: “Her savaşta, ortaya çıkan insani kriz, mevcut ataerkil sistemin eşitsizliklerini derinleştirir ve şiddetlendirir. Silah ticareti bayan cinayetleriyle direkt ilişkili. Ukrayna da farklı değil. Memleketler arası Af Örgütü, Donetsk ve Luhansk bölgesinde aile içi şiddet olaylarında bir artış kaydetti.”
İnsan güvenliği askeri güvenlikten daha pahalı
Santoire’in tahlil önerisi şu biçimde: Batılı ülkelerin Ukrayna’nın şartsız egemenliğini desteklemeye devam etmesini fakat bunun yanı sıra da NATO’nun genişlemesinin de sürdürülebilir barışa ne de gelecekteki çatışma tahliline hizmet etmeyeceğini söylüyor. Askeri güvenliğin insan güvenliğinden daha kıymetli olmadığını savunuyor.
Bayanlar olmadan hiç bir barış manalı ve kalıcı olmaz
Santoire’a bakılırsa feminist dış siyaset bu çatışmanın tahlilinin anahtarı: “Dünyanın öbür yerlerinde olduğu üzere, bayanlar barış için gereklidir ve onlar olmadan hiç bir barış manalı bir biçimde var olamaz. Bu niçinle, barış inşası teşebbüslerinin ve yaklaşmakta olan müzakerelerin tüm adımlarına dahil edilmelidirler.”
İki gündür gözümüz, kulağımız Ukrayna’da. Kalbimiz hazırlıksız yakalandıkları savaş karşısında şok ve çaresizlik ortasındaki Ukraynalılar ile birlikte.
Savaşa karşı Ukraynalı ve Rus dayanışması
Ukraynalı bayan gazeteci Nataliya Gumenyuk savaşın ortasında yaşadıklarını dünyayla paylaşıyor.
Nataliaya, “” diye yazmış.
Rusya’da ve Avrupa’nın birfazlaca kentinde barış SES’leri yükseliyor.
Barış çabucak artık
Biz de SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği olarak milletlerarası toplum ve Türkiye’yi barışçıl tahlil yollarını sağlaması için harekete geçmeye çağırıyoruz. Rus güçlerinin geri çekilmesi için Rusya’ya memleketler arası kamuoyunun baskı uygulamasını ve barışçıl bir bölgesel sistemin oluşturulmasını kolaylaştırmak için bir diyalog sürecinin başlatılmasını talep ediyoruz.
İnsanlığın verdiği bu imtihanda hepimiz savaşın karşısında barışın yanında olmak zorundayız. Siyasilerden askeri tahlilleri kullanmak yerine diyalog ve diplomasi ile kalıcı barışı inşa etmesini sağlamaları tarafında baskı kurmalıyız.
“Barış çabucak şimdi’ demeliyiz.
Bu yazı, Eşitlik, Adalet, Bayan Platformu’nun sitesinden alınmıştır
Bütün dünyanın gözünün önünde, Rusya özerk ve bağımsız komşusu Ukrayna’yı dört bir taraftan askeri birlikleri ile adım adım işgal ediyor. 24 Şubat sabahı başlayan işgal sürecinde an itibariyle Rus birlikleri başşehir Kiev’in kapısına dayandı. NATO, AB ve ABD’den gelen yaptırım bildirileri Rusya devlet lideri Putin’i bu sonucundan vazgeçirmeye yetmedi. Tarihçi Timothy Garden Ash, Guardian’daki yazısında Batının Avrupa’nın doğusunda yapılan işgalleri yeteri kadar önemsemediği için iki dünya savaşı yaşandığını ve bu krizde de birebir yanılgıyı yapmaya devam ettiğini söylüyor. “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali Avrupa’nın yüzünü sonsuza dek değiştirecek. Uzun bir gayrete hazırlıklı olmalıyız. 24 Şubat’ın tüm sonuçlarının ortaya çıkması yıllar, muhtemelen on yıllar alacak, batının Ukraynalılar için yapacağı fazlaca şey var” diyor.
Yuval Noah Harari, The Economist mecmuasında yayınladığı makalesinde Ukrayna’da tehlikede olan şeyin insanlık tarihinin istikameti olduğunu savunuyor. “İnsanlığın en büyük siyasi başarısı, savaşın gerilemesi olmuştur. Bu artık tehlikede” diyor.
Savaş mı barış mı?
Harari, “Ukrayna krizinin kalbinde tarihin tabiatı ve insanlığın tabiatı hakkında temel bir soru yatıyor: Değişim mümkün mü?” diye soruyor. Dünya, kuvvetlinün zayıfı avladığı orman maddelerinin geçerli olduğu bir yer midir? Yoksa bir vakit içinderın temel zenginlik kaynakları olan altın madenleri, buğday tarlaları ve petrol kuyuları üzere maddi varlıkların yerini günümüzde bilginin asıl zenginlik kaynağı olarak yerini alması kararında savaşın mantıksızlığının anlaşıldığı bir yer mi? diyor ve ekliyor, “bu insanlığın tercihi olacak.”
“Ukrayna’da ne olacağını bilmiyorum. Fakat bir tarihçi olarak değişimin muhtemelliğine inanıyorum. Bunun saflık olduğunu düşünmüyorum. İnsanlık tarihinin tek sabit olan şeyi değişimdir. Ukraynalıların demokrasiyi kurmak üzere verdikleri çaba bu değişimin örneğiydi. “Ukrayna demokrasisi” üzere, İkinci Dünya Savaşı daha sonrası kurulan “yeni barış” da bugün epey kırılgan fakat mümkün” diyen Harari, “İnsanlığın hangi tarafa gideceğini bizim tercihlerimiz belirleyecek” diyor.
Harari’nin kelam ettiği kararları verenlerin büyük çoğunluğu otoriter erkek siyasetçiler.
Yükselen otoriterliğe yenilen demokrasiler
Aslında Perşembe’nin gelişi Çarşamba’dan muhakkaktı. Çünkü dünyada demokrasiler yükselen otoriterliğe karşı geriliyor. Bertelsmann Vakfı Dönüşüm Endeksi (BTI), 2004 yılından bu yana birinci sefer otokratik devletlerin sayısının demokratik rejimlerden çok olduğunu saptadı. Bu, son 15 yılda ölçülen en berbat sonuç. Endekse nazaran, global bazda daha az özgür ve adil seçim, daha az tabir ve toplanma özgürlüğü kelam konusu. Ayrıyeten kuvvetler ayrılığı prensibi de giderek aşınıyor. Proje Yöneticisi Hauke Hartmann,”Hindistan’da Başbakan Narendra Modi, Brezilya’da Jair Bolsonaro, Filipinler’de Rodrigo Duterte’nin sağcı otoriter hükümetleri, bu ülkeleri de otokrasiye hakikat yaklaştırıyor.Avrupa’da ise Polonya ve Macaristan’da hukukun üstünlüğü unsurlarının çiğnendiğine şahit oluyoruz. Türkiye’de son on yılda demokrasi yolunda en çok gerileyen ülke oldu” diyerek telaşlarını lisana getiriyor.
Üstelik yükselen erkek hâkim otoriter sağ siyaset, kutuplar ötesi bir ortaklaşma ortasında. Eski ABD Lideri Trump, Putin’in Ukrayna stratejisini “dahice” olarak kıymetlendirdi.
Öte tarafta Ukrayna krizine ait iki hanımın toplumsal cinsiyet perspektifinden yorumları hayli bedelli:
kuvvetli adam siyaseti
Muharrir Ece Temelkuran da Ukrayna işgalinin Putin ve Trump üzere ‘kuvvetli adam’ siyasetinin klasik bir örneği olduğunu söylüyor. “Kadına yönelik ayrımcılık her vakit faşizmin, popülizmin, totaliterliğin, her türlü ‘kuvvetli adam’ rejiminin güç gösterisinin bir kesimi olmuştur” diyor.
Savaş ataerkil sistemin eşitsizliklerini derinleştirir
Ottowa Üniversitesi’nden siyaset bilimci Bénédicte Santoire, Rusya-Ukrayna krizi üzerinden savaşın bayanlar üstündeki tesirlerine ve bayanların barış süreçlerine etkin iştiraklerinin doğuracağı ‘insani’ sonuçları mercek altına aldığı yazısında şöyleki diyor: “Her savaşta, ortaya çıkan insani kriz, mevcut ataerkil sistemin eşitsizliklerini derinleştirir ve şiddetlendirir. Silah ticareti bayan cinayetleriyle direkt ilişkili. Ukrayna da farklı değil. Memleketler arası Af Örgütü, Donetsk ve Luhansk bölgesinde aile içi şiddet olaylarında bir artış kaydetti.”
İnsan güvenliği askeri güvenlikten daha pahalı
Santoire’in tahlil önerisi şu biçimde: Batılı ülkelerin Ukrayna’nın şartsız egemenliğini desteklemeye devam etmesini fakat bunun yanı sıra da NATO’nun genişlemesinin de sürdürülebilir barışa ne de gelecekteki çatışma tahliline hizmet etmeyeceğini söylüyor. Askeri güvenliğin insan güvenliğinden daha kıymetli olmadığını savunuyor.
Bayanlar olmadan hiç bir barış manalı ve kalıcı olmaz
Santoire’a bakılırsa feminist dış siyaset bu çatışmanın tahlilinin anahtarı: “Dünyanın öbür yerlerinde olduğu üzere, bayanlar barış için gereklidir ve onlar olmadan hiç bir barış manalı bir biçimde var olamaz. Bu niçinle, barış inşası teşebbüslerinin ve yaklaşmakta olan müzakerelerin tüm adımlarına dahil edilmelidirler.”
İki gündür gözümüz, kulağımız Ukrayna’da. Kalbimiz hazırlıksız yakalandıkları savaş karşısında şok ve çaresizlik ortasındaki Ukraynalılar ile birlikte.
Savaşa karşı Ukraynalı ve Rus dayanışması
Ukraynalı bayan gazeteci Nataliya Gumenyuk savaşın ortasında yaşadıklarını dünyayla paylaşıyor.
Nataliaya, “” diye yazmış.
Rusya’da ve Avrupa’nın birfazlaca kentinde barış SES’leri yükseliyor.
Barış çabucak artık
Biz de SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği olarak milletlerarası toplum ve Türkiye’yi barışçıl tahlil yollarını sağlaması için harekete geçmeye çağırıyoruz. Rus güçlerinin geri çekilmesi için Rusya’ya memleketler arası kamuoyunun baskı uygulamasını ve barışçıl bir bölgesel sistemin oluşturulmasını kolaylaştırmak için bir diyalog sürecinin başlatılmasını talep ediyoruz.
İnsanlığın verdiği bu imtihanda hepimiz savaşın karşısında barışın yanında olmak zorundayız. Siyasilerden askeri tahlilleri kullanmak yerine diyalog ve diplomasi ile kalıcı barışı inşa etmesini sağlamaları tarafında baskı kurmalıyız.
“Barış çabucak şimdi’ demeliyiz.
Bu yazı, Eşitlik, Adalet, Bayan Platformu’nun sitesinden alınmıştır